Wednesday, February 17, 2010

DURA LEX...


Πρόσφατα ήμουνα σε μια οικογενειακή ταβέρνα. Η υπόλοιπη παρέα είχε ειδοποιήσει ότι θα καθυστερούσε και έτσι, έπρεπε να πάω νωρίτερα για να μη χαθεί το τραπέζι. Η διπλανή συντροφιά συζητούσε μεγαλοφώνως για την κρίση που υφίσταται η χώρα. Μετά από λίγη ώρα, έφτασαν σε ένα συμπέρασμα, με το οποίο συμφωνώ απόλυτα: το βασικό πρόβλημα της Ελλάδας είναι η μη τήρηση των νόμων. Και αφού μείναν ευχαριστημένοι από τη διαπίστωση, ανάψαν από ένα τσιγάρο για να απολαύσουν το μεγαλείο της στιγμής...

Monday, February 15, 2010

"ΞΕΡΩ ΕΓΩ ΣΟΥ ΛΕΩ..."



Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των συζητήσεων που κάνουμε στις κοινωνικές συναναστροφές μας είναι η προσπάθεια να αποδείξουμε πόσα πολλά ξέρουμε. Έτσι, είμαστε σε θέση να κάνουμε μια οικονομική ανάλυση καλύτερα από οποιονδήποτε οικονομολόγο, να συστήσουμε φαρμακευτικές αγωγές στους φίλους μας, που οι ανίδεοι γιατροί ούτε που θα τις σκεφτόντουσαν, να αναλύσουμε τη διεθνή κατάσταση χωρίς να έχουμε ταξιδέψει πέρα από την Κοζάνη, μα πάνω απ΄όλα γνωρίζουμε καλύτερα σε ποια θέση πρέπει να παίζει ο Κατσουράνης από τον κάθε άσχετο Τεν Κάτε που ήρθε να μας μάθει προπονητική. Ο αείμνηστος Φρέντυ Γερμανός, ένας από τους ευφυέστερους ανθρώπους που έζησαν στη χώρα, έγραψε κάποτε ότι “όλοι οι Έλληνες είναι λίγο συγγραφείς-εκτός από ορισμένους συγγραφείς”.
Οι λόγοι που οδήγησαν τη χώρα σε αυτό το αναπάντεχο για πολλούς οικονομικό τέλμα, έχουν να κάνουν κυρίως με κακές πολιτικές, με την αέναη συνέχεια του κομματικού κράτους, με τον ιδιότυπο “επιχειρηματικό κρατισμό” που υφίσταται μόνο στη χώρα μας και κυρίως με το αίσθημα ανομίας που ισχύει σε όλες τις διαστάσεις του πολιτικού-οικονομικού βίου. Υπάρχει όμως και μία άλλη παραγνωρισμένη, αλλά σημαντική αιτία: η αγνόηση των προειδοποιήσεων των ειδικών υπό το φόβο του πολιτικού κόστους.
Από τότε που άρχισα να διαβάζω τον τύπο, θυμάμαι ότι σε τακτά χρονικά διαστήματα δημοσιεύονταν μελέτες σχετικές με το μέλλον των ασφαλιστικών ταμείων. Όλες (μα όλες) επικεντρώνονταν στο γεγονός ότι σε λίγα χρόνια, με τη συνέχιση των ίδιων πολιτικών, τα ταμεία θα έχουν σημαντικό πρόβλημα και η πληρωμή των συντάξεων ή των ιατρικών πράξεων θα είναι δύσκολη. Οι προτάσεις ήταν βαρετά επαναλαμβανόμενες οι ίδιες: εκλογίκευση των πρόωρων συντάξεων, προσέγγιση ανδρών-γυναικών και εξορθολογισμός της σπατάλης. Οι αυτονόητες αυτές προτάσεις ηχούσαν στα αυτιά των συνδικαλιστών ως αιτία πολέμου. Τίποτα δεν άλλαξε, τίποτα δε μεταρρυθμίστηκε σοβαρά, με αποτέλεσμα τη σημερινή κατάσταση. Το ζητούμενο όμως είναι και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν κάποιες σοβαρές προσπάθειες στο παρελθόν. Η προσπάθεια επί Γιαννίτση σταμάτησε εν τη γεννέσει της, καθώς ξεσηκώθηκε το ίδιο το ΠΑΣΟΚ. Η αποθέωση όμως ήταν η αντιμετώπιση που είχε εκείνος ο ηλικιωμένος οικονομολόγος, ο Νίκος Σπράος, στον οποίο ο Σημίτης είχε αναθέσει να κάνει μια μελέτη και τις συνεπακόλουθες προτάσεις. Χαρακτηρίστηκε επικίνδυνος ανθέλληνας, που εξυπηρετούσε αλλότρια συμφέροντα και αντί να μας προβληματίσουν οι διαπιστώσεις του ασχολούμασταν με ποιες αμερικάνικες εταιρίες συνεργάζεται η κόρη του. Έτσι, 10 χρόνια αργότερα (αφού έχει μεσολαβήσει και αυτή η απίθανη ιστορία με τα δομημένα ομόλογα) δε μιλάμε πια για εκλογίκευση αλλά για κατάργηση των πρόωρων συντάξεων και όχι για προσέγγιση αλλά για την πλήρη εξομοίωση ανδρών και γυναικών. Οι τότε πενηντάρηδες που ηγούνταν των αντιδράσεων έχουν μια χαρά ίσως συνταξιοδοτηθεί, δεν ξέρω όμως αν θα γίνει το ίδιο με τη δική μου γενιά και φυσικά με αυτές που ακολουθούν...
Το πρόβλημα της χώρας, κατά την προσωπική μου άποψη, είναι περισσότερο δομικό παρά οικονομικό. Έχει να κάνει με τη διαχείριση της καθημερινότητας των πλέον αυτονόητων πραγμάτων, όπως η εφαρμογή των νόμων και η γρήγορη εξυπηρέτηση του πολίτη (κράτος δικαίου) και η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας και δίκαιης ασφάλισης (κοινωνικό κράτος). Όσο το πολιτικό κόστος θα καθορίζει τόσο σημαντικές αποφάσεις, η κατάσταση φυσικά δε θα ανατραπεί. Και πόσο μπανάλ και κλισέ είναι να τελειώνει εν έτει 2010 ένα άρθρο με τη φράση “ο καλός πολιτικός κοιτά το παρόν για να προλάβει το μέλλον”. Όσο όμως θα παραμένει δραματικά επίκαιρη...